BRICS: Η Δημιουργία της Πολυπολικότητας

 

Η XV Σύνοδος Κορυφής των BRICS: Ένας Πολυπολικός Κόσμος Θεμελιώθηκε

Η XV Σύνοδος Κορυφής των BRICS έλαβε την ιστορική απόφαση να δεχτεί 6 ακόμη χώρες στον οργανισμό: την Αργεντινή, την Αίγυπτο, την Αιθιοπία, το Ιράν, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Με τον τρόπο αυτό ολοκληρώθηκε αποτελεσματικά ο σχηματισμός του πυρήνα ενός πολυπολικού κόσμου.

Παρόλο που οι BRICS, πρώην BRIC, ήταν μια υπό όρους ένωση ημιπεριφερειακών (σύμφωνα με τον Wallerstein) ή "δευτεροκοσμικών" χωρών, ο διάλογος μεταξύ των χωρών αυτών, οι οποίες δεν ανήκουν στη δομή της συλλογικής Δύσης (ΝΑΤΟ και άλλους αυστηρά μονοπολικούς οργανισμούς που κυριαρχούνται από τις Ηνωμένες Πολιτείες), σκιαγράφησε σταδιακά το περίγραμμα μιας εναλλακτικής παγκόσμιας τάξης. Αν ο δυτικός πολιτισμός θεωρεί ότι είναι ο μοναδικός, και αυτή είναι η ουσία της παγκοσμιοποίησης και της μονοπολικότητας, οι χώρες των BRICS αντιπροσώπευαν κυρίαρχους και ανεξάρτητους πολιτισμούς, διαφορετικούς από τη Δύση, με μακρά ιστορία και ένα εντελώς αυθεντικό σύστημα παραδοσιακών αξιών.

Αρχικά, η ένωση BRIC, που δημιουργήθηκε το 2006 με πρωτοβουλία του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, περιλάμβανε τέσσερις χώρες: τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία και την Κίνα. Η Βραζιλία, η μεγαλύτερη δύναμη της Νοτίου Αμερικής, αντιπροσώπευε τη λατινοαμερικανική ήπειρο. Η Ρωσία, η Κίνα και η Ινδία είναι από μόνες τους επαρκείς ώστε να θεωρούνται πολιτισμοί πλήρους κλίμακας. Είναι κάτι περισσότερο από απλά Έθνη-Κράτη.

Η Ρωσία είναι η εμπροσθοφυλακή της Ευρασίας, του ευρασιατικού "Ευρύτερου Χώρου".

Η Κίνα είναι υπεύθυνη για μια σημαντική περιοχή των παρακείμενων δυνάμεων της Ινδοκίνας και πολλών άλλων (το σχέδιο "Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος" είναι ο χειροπιαστός τρόπος για τη δημιουργία αυτού του κινεζικού "Ευρύτερου Χώρου" με βάση την ειρηνική συνεργασία)
Η Ινδία επεκτείνει επίσης την επιρροή της πέρα από τα σύνορά της - τουλάχιστον έως το Μπαγκλαντές και το Νεπάλ.

Όταν η Νότιος Αφρική εντάχθηκε στις χώρες BRIC το 2011 (εξ ου και το ακρωνύμιο BRICS - το "S" στο τέλος· της Νοτίου Αφρικής), συμβολικά εκπροσωπήθηκε και η μεγαλύτερη αφρικανική χώρα.

 

7 Πολιτισμοί (1 εναντίον 6)

Όμως, στην XV Σύνοδο Κορυφής, που πραγματοποιήθηκε από τις 22 έως τις 24 Αυγούστου του 2023 στο Γιοχάνεσμπουργκ, πραγματοποιήθηκε, επίσης, η πλήρης συγκρότηση του πολυπολικού σχήματος. Η είσοδος τριών ισλαμικών δυνάμεων - του σιιτικού Ιράν, της σουνιτικής Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων - ήταν θεμελιώδης. Έτσι, εξασφαλίστηκε η άμεση συμμετοχή ολόκληρου του ισλαμικού πολιτισμού, που εκπροσωπείται και από τα δύο σκέλη - τον σουνισμό και τον σιιτισμό - στον πολυπολικό κόσμο.

Επιπλέον, μαζί με την πορτογαλόφωνη Βραζιλία, η ισπανόφωνη Αργεντινή, μια ακόμα ισχυρή και ανεξάρτητη δύναμη, προσχώρησε στις χώρες της oμάδας BRICS. Ακόμη και στα μέσα του εικοστού αιώνα, οι θεωρητικοί της ενοποίησης της Νοτίου Αμερικής σε έναν ενοποιημένο "ευρύτερο χώρο" - κυρίως ο Αργεντινός στρατηγός Χουάν Περόν και ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Getúlio Vargas - θεωρούσαν ότι η αποφασιστική προσέγγιση μεταξύ της Βραζιλίας και της Αργεντινής θα ήταν η πρώτη αρχή αυτής της διαδικασίας. Εάν αυτό επιτευχθεί, η διαδικασία ενοποίησης της λατινοαμερικανικής οικουμένης (όρος του Α. Μπουέλα) θα είναι μη αναστρέψιμη. Και αυτό ακριβώς συμβαίνει τώρα στο πλαίσιο της ένταξης των δύο μεγάλων δυνάμεων της Νοτίου Αμερικής, της Βραζιλίας και της Αργεντινής, στο πολυπολικό κλαμπ.

Η ένταξη της Αιθιοπίας έχει επίσης υψηλό συμβολισμό. Είναι η μόνη αφρικανική χώρα που παρέμεινε ανεξάρτητη καθ' όλη τη διάρκεια της αποικιοκρατίας, διατηρώντας την κυριαρχία της, την ανεξαρτησία της και τον μοναδικό πολιτισμό της (οι Αιθίοπες είναι ο αρχαιότερος χριστιανικός λαός). Σε συνδυασμό με τη Νότιο Αφρική, η Αιθιοπία ενισχύει με την παρουσία της την αφρικανική ήπειρο στο σύνολό της εντός του πολυπολικού κλαμπ.

Στην πραγματικότητα, η νέα σύνθεση των BRICS μας δίνει ένα ολοκληρωμένο μοντέλο ενοποίησης όλων των πόλων - πολιτισμών, των "Ευρύτερων Χώρων", με εξαίρεση τη Δύση, η οποία επιδιώκει απεγνωσμένα να διατηρήσει την ηγεμονία και τη μονοπολική δομή της. Τώρα όμως δεν έχει απέναντί της ανομοιογενείς και κατακερματισμένες χώρες, γεμάτες εσωτερικές και εξωτερικές αντιφάσεις, αλλά μια ενωμένη δύναμη που αποτελείται από την πλειοψηφία της ανθρωπότητας, και είναι αποφασισμένη να οικοδομήσει έναν πολυπολικό κόσμο.

Αυτός ο πολυπολικός κόσμος αποτελείται από τους εξής πολιτισμούς

1. Τη Δύση ( τις ΗΠΑ + ΕΕ και τους υποτελείς τους, που περιλαμβάνει, δυστυχώς, την άλλοτε περήφανη και κυρίαρχη Ιαπωνία που τώρα έχει υποβαθμιστεί σε παθητική μαριονέτα των δυτικών κατακτητών),
2. Την Κίνα (+Ταϊβάν) με τους δορυφόρους της,
3.  Τη Ρωσία (ως ενοποιητής ολόκληρου του ευρασιατικού χώρου),
4.  Την Ινδία και τη ζώνη επιρροής της,
5. Τη Λατινική Αμερική (με πυρήνα τη Βραζιλία+Αργεντινή),
6. Την Αφρική ( Νότιο Αφρική + Αιθιοπία, με το Μάλι, την Μπουρκίνα Φάσο, τον Νίγηρα κ.λπ. που απελευθερώθηκαν από τη γαλλική αποικιακή επιρροή).
7. Τον Ισλαμικό κόσμο (και στις δύο εκδοχές - σιιτικό Ιράν, σουνιτική Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα).

Παράλληλα, ένας πολιτισμός - ο δυτικός - διεκδικεί την ηγεμονία, ενώ οι άλλοι έξι την αρνούνται, αποδεχόμενοι μόνο ένα πολυπολικό σύστημα και αναγνωρίζοντας τη Δύση ως έναν μόνο από τους πολιτισμούς, ανάμεσα σε άλλους. Μπορεί να είναι ακόμα ισχυρότερος (σχετικώς και όχι για πολύ καιρό), αλλά όχι μοναδικός.

Έτσι, επιβεβαιώνεται στην πράξη η ορθότητα του Samuel Huntington, ο οποίος έβλεπε το μέλλον ως επάνοδο των πολιτισμών, ενώ γίνεται φανερή η πλάνη της θέσης του Fukuyama, ο οποίος πίστευε ότι η παγκόσμια ηγεμονία της φιλελεύθερης Δύσης (το τέλος της ιστορίας) έχει ήδη επιτευχθεί. Ως εκ τούτου, ο Fukuyama έμεινε απλώς καταδικασμένος να παραδίδει διαλέξεις στους Ουκρανούς νεοναζί, την τελευταία ελπίδα των παγκοσμιοποιητών να σταματήσουν την έναρξη της πολυπολικότητας, για την οποία αγωνίζεται σήμερα η Ρωσία στην Ουκρανία.

Ο Αύγουστος του 2023 μπορεί να θεωρηθεί ο γενέθλιος μήνας του πολυπολικού κόσμου.

Η πολυπολικότητα εγκαθιδρύεται και κατά κάποιο τρόπο θεσμοθετείται. Ήρθε η ώρα να εξετάσουμε προσεκτικότερα πώς οι ίδιοι οι πόλοι των πολιτισμών ερμηνεύουν την κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Και εδώ θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν ότι σχεδόν κάθε κυρίαρχος πολιτισμός έχει τη δική του ιδέα για τη δομή της ιστορίας, τη φύση του ιστορικού χρόνου, την κατεύθυνσή του, τον στόχο και το τέλος. Σε αντίθεση με τον Fukuyama, ο οποίος διακήρυξε φιλόδοξα ένα ενιαίο τέλος της ιστορίας (στη φιλελεύθερη εκδοχή του), κάθε κυρίαρχος πολιτισμός λειτουργεί με τη δική του κατανόηση, ερμηνεία και περιγραφή του τέλους της ιστορίας. Ας εξετάσουμε εν συντομία αυτή την κατάσταση.

 

Κάθε πολιτισμός έχει τη δική του ιδέα για το τέλος του κόσμου

Κάθε πόλος του πολυπολικού κόσμου, δηλαδή κάθε πολιτισμός έχει τη δική του εσχατολογική εκδοχή, κάπου περισσότερο και κάπου λιγότερο σαφή.

"Εσχατολογία" είναι η διδασκαλία του τέλους του κόσμου ή του τέλους της ιστορίας. Οι εσχατολογίες αποτελούν ουσιαστικό μέρος των θρησκευτικών δογμάτων, αλλά διαθέτουν και κοσμικές εκδοχές. Οποιαδήποτε ιδέα σχετικά με τη γραμμική κατεύθυνση της ιστορικής διαδικασίας και την υποτιθέμενη τελειότητά της μπορεί να θεωρηθεί "εσχατολογία".

Ο πολυπολικός κόσμος αποτελείται από διάφορους πολιτισμούς ή "Ευρύτερους Χώρους", με ένα εντελώς μοναδικό και πρωτότυπο σύστημα παραδοσιακών αξιών. Αυτοί είναι οι πόλοι (όχι τα μεμονωμένα κράτη). Ένας πόλος είναι ακριβέστερα ένας πολιτισμός. Κάθε πολιτισμός έχει τη δική του ιδέα για τη φύση της ιστορικής διαδικασίας, την κατεύθυνσή της και τον στόχο της, και συνεπώς τη δική του εσχατολογία.

Σε ορισμένους "Ευρύτερους Χώρους" υπάρχουν ακόμη και διάφορες εσχατολογικές εκδοχές, και ορισμένοι σχετικά μικροί πολιτικοί σχηματισμοί, οι οποίοι δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να ισχυριστούν ότι αποτελούν πόλο, έχουν ωστόσο μερικές φορές μια ιδιαίτερη και μάλιστα ανεπτυγμένη εσχατολογία.

Ας περιγράψουμε τους διάφορους τύπους με τους πιο γενικούς όρους.

Οι εσχατολογίες της Δύσης

 

Η εσχατολογία στον δυτικό χριστιανισμό

Ο Δυτικός Χριστιανισμός είχε αρχικά το ίδιο εσχατολογικό δόγμα με τον Ανατολικό Χριστιανισμό, όντας ένας πολιτισμός. Στον Χριστιανισμό - τόσο στον Καθολικισμό όσο και στην Ορθοδοξία (ακόμη και στον Προτεσταντισμό) - το τέλος του κόσμου θεωρείται αναπόφευκτο, αφού ο κόσμος και η ιστορία του είναι πεπερασμένοι και ο Θεός άπειρος. Μετά τον ερχομό του Χριστού, ο κόσμος κινείται προς το τέλος του, και η ίδια η επιστροφή του Χριστού θεωρείται ότι λαμβάνει χώρα "κατά τις έσχατες ημέρες". Ολόκληρη η ιστορία της χριστιανικής Εκκλησίας αποτελεί προετοιμασία για τους έσχατους καιρούς, την τελική κρίση και τη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού. Ο Χριστιανισμός διδάσκει ότι πριν από τη Δευτέρα Παρουσία θα υπάρξει μια γενική αποστασία στην ανθρωπότητα, τα έθνη θα απομακρυνθούν από τον Χριστό και την Εκκλησία του και θα στηριχθούν μόνο στις δικές τους δυνάμεις ("ουμανισμός"). Αργότερα η ανθρωπότητα θα εκφυλιστεί εντελώς και ο Αντίχριστος, ο αγγελιοφόρος του διαβόλου, ο "υιός της απωλείας", θα καταλάβει την εξουσία.

Ο Αντίχριστος θα κυβερνήσει για σύντομο χρονικό διάστημα - 3,5 χρόνια, "έναν καιρό για δύο φορές και μισό καιρό"), οι άγιοι και οι προφήτες Ηλίας και Ενώχ, οι οποίοι θα επιστρέψουν στη γη, θα τον αποκηρύξουν και στη συνέχεια θα λάβει χώρα η Δευτέρα Παρουσία, η ανάσταση των νεκρών και η Τελική Κρίση. Σε αυτό είναι υποχρεωμένος να πιστεύει κάθε χριστιανός.

Παράλληλα, ο Καθολικισμός, ο οποίος σταδιακά διαχωρίστηκε από τον ενιαίο ορθόδοξο κορμό, πίστευε ότι το οχυρό των χριστιανών θα έπρεπε να είναι η Καθολική Εκκλησία υπό τον Πάπα, η "Πόλη του Θεού", και η αποδρομή θα επηρέαζε μόνο τις γήινες πολιτικές οντότητες, την "Πόλη της Γης".

Υπάρχει μια πνευματική μάχη μεταξύ της ουράνιας πολιτικής του Βατικανού και της γήινης πολιτικής των κοσμικών ηγεμόνων. Στην Ορθοδοξία, σε αντίθεση με τον Καθολικισμό, το κύριο εμπόδιο στο δρόμο του Αντιχρίστου είναι η Αγία Αυτοκρατορία, η αιώνια Ρώμη.

Η παραδοσιακή χριστιανική εσχατολογία και αυτή ακριβώς η -εν μέρει απαισιόδοξη- άποψη για το διάνυσμα της ιστορίας επικράτησε στην Ευρώπη μέχρι τις αρχές της Νεωτερικότητας. Και έτσι συνεχίζουν να σκέφτονται για το τέλος του κόσμου οι πραγματικοί παραδοσιακοί Καθολικοί, ανεπηρέαστοι από το πνεύμα του Διαφωτισμού, οι οποίοι γίνονται όλο και λιγότεροι στη Δύση.

Οι προτεσταντικές εσχατολογίες είναι πιο παράδοξες. Στους Αναβαπτιστές του Μύνστερ ή στους Τσέχους Χουσίτες, της Δευτέρας Παρουσίας προηγείται η εγκαθίδρυση της παγκόσμιας ισότητας (εσχατολογικός κομμουνισμός), η κατάργηση των ταξικών ιεραρχιών και της ατομικής ιδιοκτησίας.

Πρόσφατα, υπό την επιρροή του εκσυγχρονισμού και της πολιτικής ορθότητας, πολλές προτεσταντικές ομολογίες και η Αγγλικανική Εκκλησία αναθεώρησαν την άποψή τους για την εσχατολογία, ερχόμενες τελικά σε ρήξη με την αρχαία χριστιανική παράδοση.

 

Μασονική εσχατολογία: η θεωρία της προόδου

Στις απαρχές του δυτικοευρωπαϊκού πολιτισμού της Νεωτερικότητας βρίσκεται ο ευρωπαϊκός Τεκτονισμός, στο κέντρο του οποίου γεννήθηκε η παράξενη και ασυνάρτητη ιδέα της "κοινωνικής προόδου". Η ιδέα της προόδου αποτελεί τον άμεσο αντίποδα της χριστιανικής αντίληψης της ιστορίας. Απορρίπτει την αποστασία, τον Αντίχριστο, τη Τελική Κρίση, την ανάσταση των νεκρών και την ίδια την ύπαρξη της ψυχής.

Οι τέκτονες πίστευαν ότι η ανθρωπότητα εξελίσσεται προοδευτικά: στην αρχή υπήρχε αγριότητα (όχι επίγειος παράδεισος), στη συνέχεια βαρβαρότητα (όχι παραδοσιακή κοινωνία), στη συνέχεια πολιτισμός (με αποκορύφωμα την ευρωπαϊκή νεωτερικότητα και τον Διαφωτισμό, δηλαδή κοσμικές αθεϊστικές κοινωνίες βασισμένες σε μια υλιστική επιστημονική κοσμοθεωρία). Ο "Πολιτισμός" (στον ενικό!) κατά τη διαμόρφωσή του περνάει μια σειρά από στάδια από τις παραδοσιακές ομολογίες στην ουμανιστική λατρεία του Μεγάλου Αρχιτέκτονα του Σύμπαντος και περαιτέρω στη φιλελεύθερη δημοκρατία, όπου η επιστήμη, ο αθεϊσμός και ο υλισμός θριαμβεύουν πλήρως. Και ο συντηρητικός Τεκτονισμός ("Σκωτικού Τύπου") σταματάει συνήθως στη λατρεία του Μεγάλου Αρχιτέκτονα του Σύμπαντος (δηλαδή στον ντεϊσμό - την αναγνώριση ενός απροσδιόριστου μη ομολογιακού "θεού"), ενώ οι πιο επαναστατικές Στοές της "Μεγάλης Ανατολής" καλούνταν να προχωρήσουν παραπέρα - στην πλήρη κατάργηση της θρησκείας και της κοινωνικής ιεραρχίας. Ο Σκωτικός Τύπος πρεσβεύει τον κλασικό φιλελευθερισμό (μεγάλο κεφάλαιο), η Μεγάλη Ανατολή και άλλες επαναστατικές στοές πρεσβεύουν τη φιλελεύθερη δημοκρατία (εντατική ανάπτυξη της μεσαίας τάξης και αναδιανομή του κεφαλαίου από τη μεγαλοαστική τάξη στη μεσαία και μικροαστική τάξη).

Όμως στον Τεκτονισμό και στις δύο εκδοχές βλέπουμε ένα σαφώς κατευθυνόμενο διάνυσμα προς το τέλος της ιστορίας, δηλαδή προς την οικοδόμηση του σύγχρονου προοδευτικού παγκόσμιου πολιτισμού. Αυτή είναι η ιδεολογία της παγκοσμιοποίησης σε δύο εκδοχές - συντηρητική (σταδιακή) και επιθετική (επαναστατική-δημοκρατική).

 

Αγγλία: Η Πέμπτη Μοναρχία

Κατά τη διάρκεια της Αγγλικής Επανάστασης του Κρόμγουελ, η θεωρία της Πέμπτης Μοναρχίας αναπτύχθηκε σε προτεσταντικούς κύκλους υπό την επιρροή εβραϊκών κύκλων και του σαββατισμού (ιδίως του Ολλανδού ραβίνου Manasseh ben-Israel). Το δόγμα των Τεσσάρων Παγκόσμιων Βασιλείων (Βαβυλωνιακό, Περσικό, Ελληνικό και Ρωμαϊκό), παραδοσιακό για τον Χριστιανισμό, κηρύχθηκε ανεπαρκές και μετά την πτώση της Ρώμης (που για τους Προτεστάντες σήμαινε την άρνηση αναγνώρισης της εξουσίας του Πάπα και την ανατροπή της μοναρχίας, την βασιλοκτονία) θα ερχόταν το Πέμπτο Βασίλειο.

Νωρίτερα, μια παρόμοια ιδέα εμφανίστηκε στην Πορτογαλία σε σχέση με τη ναυτική Πορτογαλική Αυτοκρατορία και την ειδική αποστολή του "εξαφανισμένου βασιλιά" Σεμπάστιαν. Η πορτογαλική και πορτογαλοκεντρική (μυστικιστικομοναρχική) εκδοχή μεταδόθηκε στους Πορτογάλους προσηλυτισμένους Εβραίους (Marranos) και στους Εβραίους που εξορίστηκαν στην Ολλανδία και τη Βραζιλία. Ένας από αυτούς ήταν ο Manasseh ben-Israel, από τον οποίο η θεωρία αυτή πέρασε στους Άγγλους προτεστάντες και στον στενό κύκλο του Κρόμγουελ (T. Harisson).

Οι υποστηρικτές αυτής της θεωρίας θεωρούσαν τον ίδιο τον Κρόμγουελ ως τον μελλοντικό παγκόσμιο μονάρχη της Πέμπτης Αυτοκρατορίας. Η Πέμπτη Μοναρχία επρόκειτο να χαρακτηριστεί από την κατάργηση του καθολικισμού, της κληρονομικής μοναρχικής εξουσίας, των προνεωτερικών τάξεων και αντιπροσώπευε τον θρίαμβο της αστικής δημοκρατίας και του καπιταλισμού.

Αυτό συνεχίστηκε από το ρεύμα του "Βρετανικού Ισραηλιτισμού" (British Israelism), το οποίο κήρυττε ότι οι Άγγλοι αποτελούσαν "τις δέκα χαμένες φυλές του Ισραήλ" και διέδιδε την πεποίθηση για την επερχόμενη παγκόσμια κυριαρχία της Αγγλίας και της αγγλοσαξονικής φυλής. Η παγκόσμια κυριαρχία των "Νέων Ισραηλιτών" (Αγγλοσαξόνων) εξελήφθη και πέρα από τα Τέσσερα Βασίλεια ερχόμενη σε ρήξη με την παραδοσιακή χριστιανική εσχατολογία, καθώς η Πέμπτη Μοναρχία σήμαινε την καταστροφή των παραδοσιακών χριστιανικών βασιλείων και την κυριαρχία του "εκλεκτού λαού" (αυτή τη φορά όχι των Εβραίων, αλλά των Άγγλων).

Ακραίες προτεσταντικές αιρέσεις μετέφεραν αυτές τις ιδέες από την Αγγλία στις ΗΠΑ, οι οποίες δημιουργήθηκαν ως ιστορική ενσάρκωση της Πέμπτης Μοναρχίας. Εξ ου και η αμερικανική εσχατολογία στις μυθολογίες του W. Blake (στην "Προφητεία της Αμερικής" οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύονται από τον γίγαντα Orcus που απελευθερώνεται από τα δεσμά του "παλαιού θεού"), ο οποίος ήταν επίσης οπαδός της θεωρίας του "Βρετανικού Ισραηλιτισμού". Ο Blake ενσωμάτωσε αυτές τις ιδέες στο ποίημά του "Jerusalem", το οποίο έγινε ο ανεπίσημος ύμνος της Αγγλίας.

 

ΗΠΑ: ντισπενσεσιοναλισμός (dispensationalism)

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι ιδέες του "Βρετανικού Ισραηλιτισμού" και της Πέμπτης Μοναρχίας αναπτύχθηκαν σε ορισμένες προτεσταντικές ομολογίες και αποτέλεσαν τη βάση για ένα ιδιαίτερο ρεύμα, αυτό του ντισπενσεσιοναλισμού που βασίζεται στις ιδέες της Αδελφότητας του Plymouth (ιεροκήρυκας John Darby) και στην έκδοση Scofield της Αναφορικής Βίβλου, όπου η εσχατολογική ερμηνεία με ντισπενσεσιοναλιστικό ύφος ενσωματώνεται στο βιβλικό κείμενο με τέτοιο τρόπο ώστε στους απλούς ανθρώπους να φαίνεται ότι πρόκειται για μια ενιαία αφήγηση.

Ο ντισπενσεσιοναλισμός θεωρεί τους Αγγλοσάξονες και τους Προτεστάντες ("αναγεννημένους") ως τον εκλεκτό λαό και εφαρμόζει όλες τις προφητείες για τους Εβραίους σε αυτούς. Σύμφωνα με αυτό το δόγμα, η ανθρωπότητα ζει στο τέλος της τελευταίας "διανομής - dispensation" του κύκλου και σύντομα θα πραγματοποιηθεί η Δευτέρα Παρουσία του Χριστού και όλοι οι πιστοί θα μεταφερθούν στον ουρανό (Αναρπαγή). Θα προηγηθεί όμως μια τελική μάχη (Αρμαγεδδών) με τον "βασιλιά του Ρος, του Μεσέχ και του Τουμπάλ", με τον οποίο όρο, από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα, εννοείται η Ρωσία. Πριν από αυτό, η Ρωσία πρόκειται να εισβάλει στην Παλαιστίνη και να πολεμήσει εκεί τους "αναγεννημένους" (Αγγλοσάξονες) και στη συνέχεια να ηττηθεί από αυτούς. Μετά από αυτό, θα πρέπει να υπάρξει μαζική μεταστροφή των Εβραίων στον προτεσταντισμό και ανάβαση στον ουρανό (μέσω θαυμάτων ή διαστημόπλοιων).

Τις τελευταίες δεκαετίες, το ρεύμα αυτό συγχωνεύτηκε με τον πολιτικό σιωνισμό και έγινε η βάση της ιδεολογίας και της γεωπολιτικής των αμερικανών νεοσυντηρητικών.

 

Γαλλία: Ο Μεγάλος Μονάρχης

Στη Γαλλία, ήδη από τον ύστερο Μεσαίωνα και την αυγή της Νεωτερικής Εποχής, αναπτύχθηκε μια εσχατολογική θεωρία του Μεγάλου Μονάρχη, η οποία υποστήριζε ότι στο τέλος του κόσμου θα εμφανιστεί ένας κρυμμένος Γάλλος βασιλιάς, επιλεγμένος από τον Θεό, ο οποίος θα σώσει την ανθρωπότητα από την παρακμή, τον προτεσταντισμό και τον υλισμό. Αυτή η εκδοχή της εσχατολογίας είναι γαλλοκεντρική και συντηρητική και κυκλοφορούσε σε μυστικιστικά προσανατολισμένους κύκλους της αριστοκρατίας. Διαφέρει από την παραδοσιακή καθολική εσχατολογία στο ότι ο Γάλλος βασιλιάς και όχι η έδρα του Βατικανού είναι αυτός που λειτουργεί ως εμπόδιο στον Αντίχριστο.

Η κοσμική και απλουστευμένη γεωπολιτική εκδοχή της εσχατολογίας του Μεγάλου Μονάρχη θεωρείται από ορισμένους ερευνητές ο Γκωλισμός. Ο στρατηγός Ντε Γκωλ ήταν υπέρ της ένωσης των λαών της Ευρώπης (κυρίως των Γάλλων, των Γερμανών και των Ρώσων) κατά του ΝΑΤΟ και της αγγλοσαξονικής ηγεμονίας. Ο Γάλλος συγγραφέας J. Parvulesco (ακολουθώντας τον R. Abellio) τον αποκάλεσε ως "τη μυστικιστική διάσταση του Γκωλισμού".

Αλλά η συντριπτική πλειοψηφία της γαλλικής άρχουσας τάξης κυριαρχείται από την Μασονική εσχατολογία - με το ακριβώς αντίθετο νόημα.

 

Ιταλία: οι Γκιμπελλίνοι και το Κυνηγόσκυλο

Κατά τον Μεσαίωνα, η αντιπαράθεση μεταξύ του ρωμαϊκού θρόνου και της αυτοκρατορικής εξουσίας -αφού ο Καρλομάγνος αυτοανακηρύχθηκε "αυτοκράτορας"- ήταν κατά καιρούς εξαιρετικά οξυμένη. Αυτό οδήγησε στη δημιουργία δύο κομμάτων - των Ουέλφων, υποστηρικτών του Πάπα, και των Γκιμπελλίνων, υποστηρικτών του Αυτοκράτορα. Ήταν πιο διαδεδομένα στην Ιταλία, η κυριαρχία των οποίων αποτέλεσε τη βάση για να αναγνωρίζονται οι Γερμανοί βασιλείς ως αυτοκράτορες της (Δυτικής) Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μετά τη στέψη τους στη Ρώμη.

Ο ποιητής Δάντης ήταν υποστηρικτής των Γκιμπελλίνων και κωδικοποίησε στο ποίημά του "Θεία Κωμωδία" την εσχατολογική διδασκαλία των Γκιμπελλίνων ότι μετά την προσωρινή κυριαρχία των Ουέλφων και την πλήρη υποβάθμιση της Καθολικής Εκκλησίας, θα ερχόταν στην Ευρώπη ένας αληθινός Γκιμπελλίνος μονάρχης που θα αναβίωνε τα ήθη και την πνευματικότητα του δυτικού πολιτισμού. Συμβολικά αναπαρίσταται με τη μορφή του κυνηγόσκυλου (il Veltro) και με τον μυστικιστικό αριθμό DXV (515), δίνοντας μετά από αναδιάταξη των γραμμάτων/ψηφίων τη λέξη DVX, "ηγέτης". Ο Δάντης εξέθεσε τις ιδέες της Παγκόσμιας Μοναρχίας σε μια ξεχωριστή πραγματεία. Και εδώ, το εσχατολογικό ζήτημα συνδέεται με τη μοναρχική εξουσία - και σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι στην Καθολική Εκκλησία. Για τον Δάντη, η γαλλική μοναρχία εκλαμβάνεται βρισκόμενη στο πλευρό του Αντιχρίστου, όπως και ο ρωμαϊκός θρόνος που είχε ξεσηκωθεί εναντίον του αυτοκράτορα.

 

Γερμανία: Ο Χέγκελ και το τέλος της ιστορίας

Η αρχική εκδοχή της εσχατολογίας δίνεται στη φιλοσοφία του Χέγκελ. Βλέπει την ιστορία ως μια διαλεκτική διαδικασία διασποράς του Πνεύματος μέσω της Φύσης και στη συνέχεια μια νέα συγκέντρωση των σωματιδίων του Πνεύματος σε μια φωτισμένη κοινωνία. Το αποκορύφωμα αυτής της διαδικασίας σύμφωνα με τον Χέγκελ θα πρέπει να είναι η δημιουργία ενός ενιαίου γερμανικού κράτους στη βάση της πρωσικής μοναρχίας (κατά τη διάρκεια της ζωής του δεν υπήρχε). Σε αυτή τη φωτισμένη μοναρχία θα ολοκληρωνόταν ο κύκλος της ιστορίας του Πνεύματος. Οι ιδέες αυτές επηρέασαν το Δεύτερο Ράιχ και τον Μπίσμαρκ, και αργότερα, σε διαστρεβλωμένη μορφή, το Τρίτο Ράιχ του Χίτλερ. Ο Χέγκελ ήταν εκείνος που διατύπωσε τη θέση για το "τέλος της ιστορίας" σε φιλοσοφικό πλαίσιο, συνδυάζοντας σε έναν ιδιότυπο συνδυασμό τη χριστιανική εσχατολογία (συμπεριλαμβανομένης της μορφής του χριστιανού ηγεμόνα) και μια ιδιαίτερη μυστικιστικομοναρχική ερμηνεία της κοινωνικής προόδου (ως προκαταρκτικό στάδιο πριν από τη δημιουργία της παγκόσμιας αυτοκρατορίας των φιλοσόφων).

Ο Γερμανός φιλόσοφος (καθολικός) Καρλ Σμιτ συνέδεσε την ιδέα του Ράιχ με τη λειτουργία του Κατέχον, του επιστάτη, του φύλακα, που ήταν η έννοια της αυτοκρατορικής εξουσίας στο Βυζάντιο και την οποία σφετερίστηκε (σύμφωνα με την ορθόδοξη Εκκλησία) τον όγδοο αιώνα ο Φράγκος αυτοκράτορας Καρλομάγνος. Η γραμμή αυτή ήταν εν μέρει σύμφωνη με την παράδοση των Γκιμπελλίνων.

Ο Γερμανοεβραίος Καρλ Μαρξ έχτισε τη θεωρία του κομμουνισμού (το τέλος της ιστορίας) πάνω σε μια αντεστραμμένη υλιστική εκδοχή του εγελιανισμού, και ο Ρώσος φιλόσοφος Αλεξάντερ Κόγιεφ προσπάθησε να ταυτίσει το τέλος της ιστορίας με την παγκοσμιοποίηση και τον πλανητικό θρίαμβο του φιλελευθερισμού. Είναι όμως σημαντικό ότι ο ίδιος ο Χέγκελ, σε αντίθεση με τους αιρετικούς ερμηνευτές του, ήταν ένας εσχατολογικός γερμανοκεντρικός μοναρχικός.

 

Ιβηρία: οι Αψβούργοι και ο πλανητικός ευαγγελισμός

Η εσχατολογία στην ισπανική εκδοχή συνδεόταν με τον αποικισμό της αμερικανικής ηπείρου και την αποστολή του Καρόλου Ε' των Αψβούργων και των δυναστικών διαδόχων του. Δεδομένου ότι στις προφητείες για το τέλος του κόσμου (ΨευδοΜεθόδιος των Πατάρων), το σημάδι του τέλους του κόσμου ήταν η διάδοση του Ευαγγελίου σε όλη την ανθρωπότητα και η εγκαθίδρυση μιας παγκόσμιας χριστιανικής αυτοκρατορίας υπό έναν καθολικό παγκόσμιο βασιλιά, οι γεωγραφικές ανακαλύψεις και η ίδρυση τεράστιων αποικιών από την Ισπανία έδωσαν αφορμή να θεωρηθούν οι Ισπανοί Αψβούργοι -κυρίως ο Κάρολος Ε΄ και ο Φίλιππος Β΄- ως διεκδικητές του ρόλου του παγκόσμιου μονάρχη. Αυτή η καθολική-μοναρχική εκδοχή, συνάδει εν μέρει με τη γαλλική εκδοχή, αλλά αντίθετα επικεντρώνεται στους Αυστριακούς αυτοκράτορες, τους παραδοσιακούς αντιπάλους της γαλλικής δυναστείας. Ο Χριστόφορος Κολόμβος ήταν υπέρμαχος μιας εσχατολογικής παγκόσμιας αυτοκρατορίας κατά τη διάρκεια της βασιλείας των καθολικών βασιλέων Ισαβέλλας και Φερδινάνδου και αντανακλούσε τις εσχατολογικές του απόψεις στο Βιβλίο των Προφητειών, το οποίο συνέταξε κατά την παραμονή του τέταρτου ταξιδιού του στην Αμερική και το οποίο ολοκλήρωσε αμέσως μετά την επιστροφή του.

Μετά τη βασιλεία των Βουρβόνων στην Ισπανία, αυτή η εσχατολογική γραμμή ξεθώριασε. Εν μέρει ο απόηχός της μπορεί να βρεθεί στους καθολικούς κύκλους της Λατινικής Αμερικής και ιδιαίτερα στους Ιησουίτες.

Η Πέμπτη Αυτοκρατορία στην πορτογαλική εκδοχή και το βραζιλιάνικο παρακλάδι της είναι γενικά κοντά στον τύπο αυτής της εκδοχής της εσχατολογίας.

 

Ισραήλ: Η επικράτεια του Μασιάχ

Το κράτος του Ισραήλ ιδρύθηκε το 1948 στην Παλαιστίνη ως εκπλήρωση των εσχατολογικών προσδοκιών της εβραϊκής διασποράς, η οποία περίμενε επί δύο χιλιετίες την επιστροφή στη Γη της Επαγγελίας. Η εβραϊκή εσχατολογία βασίζεται στην πίστη της εκλογής των Εβραίων και στον ιδιαίτερο ρόλο τους στους έσχατους καιρούς, όταν θα έρθει ο Εβραίος Μασιάχ και οι Εβραίοι θα κυβερνήσουν τον κόσμο. Είναι η καλύτερα μελετημένη εκδοχή της εσχατολογίας. Από πολλές απόψεις, η εβραϊκή εσχατολογία είναι αυτή που έχει διαμορφώσει τα κύρια σενάρια των οραμάτων του τέλους του κόσμου στις μονοθεϊστικές παραδόσεις.

Το σύγχρονο Ισραήλ δημιουργήθηκε ως ένα κράτος προετοιμασμένο για τον ερχομό του Μασιάχ, και αν αυτή η παράμετρος αφαιρεθεί, η ίδια η ύπαρξή του θα χάσει εντελώς το νόημά της - πρώτα απ' όλα, στα μάτια των ίδιων των Εβραίων.

Από γεωπολιτική άποψη, το Ισραήλ δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι ένας ανεξάρτητος πολιτισμός, μια αυτοκρατορία, η κλίμακα της οποίας είναι απαραίτητη για την πλήρη συμμετοχή στις παγκόσμιες εσχατολογικές διαδικασίες. Ωστόσο, αν λάβουμε υπόψη μας την προσέγγιση των πολιτικών Σιωνιστών στις Ηνωμένες Πολιτείες με τους νεοσυντηρητικούς και τους Προτεστάντες ντισπενσεσιοναλιστές, τον ρόλο των Εβραίων κατά τον περασμένο αιώνα στις μασονικές στοές, την επιρροή της διασποράς στις ηγετικές και κυρίως οικονομικές ελίτ της Δύσης, η όλη εικόνα αλλάζει και για σοβαρά εσχατολογικά γεγονότα η βάση αποδεικνύεται σημαντική.

Η καμπαλιστική ερμηνεία της μεταναστευτικής διαδρομής του μεγαλύτερου μέρους της εβραϊκής διασποράς την περιγράφει ως μια κίνηση που ακολουθεί τη Σεχίνα (Παρουσία του Θεού) στην εξορία (σύμφωνα με τον ραβίνο Alon Anava).

Στην αρχή της galut (διασποράς), η κύρια μάζα των Εβραίων ήταν συγκεντρωμένη στη Μέση Ανατολή (Mizrahi). Στη συνέχεια άρχισε να μετατοπίζεται προς το βορρά και τον Καύκασο (Χαγανάτο των Χαζάρων). Από εκεί ο δρόμος της Σεχίνας οδήγησε στη Δυτική Ρωσία, στη Βαλτική και στην Ανατολική Ευρώπη (Ασκενάζι). Στη συνέχεια το Ασκενάζι κίνημά της άρχισε να πηγαίνει βαθύτερα στη Δυτική Ευρώπη και οι Σεφαραδίτες από την Ιβηρική Χερσόνησο μετακινήθηκαν στην Ολλανδία και τις αμερικανικές αποικίες. Τέλος, ο κύριος όγκος των Εβραίων συγκεντρώθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου εξακολουθούν να αποτελούν την πλειοψηφία σε σύγκριση με τις εβραϊκές κοινότητες άλλων χωρών. Έτσι, η Σεχίνα παραμένει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η δεύτερη μεγαλύτερη κοινότητα Εβραίων βρίσκεται στο Ισραήλ. Όταν οι αναλογίες αλλάξουν υπέρ του Ισραήλ, αυτό θα σημαίνει ότι η Σεχίνα, μετά από έναν κύκλο δύο χιλιάδων ετών, επέστρεψε στην Παλαιστίνη. 

Τότε θα πρέπει να περιμένουμε την οικοδόμηση του Τρίτου Ναού και τον ερχομό του Μασιάχ. Αυτή είναι η λογική της εβραϊκής εσχατολογίας, που ανιχνεύεται σαφώς στις πολιτικές διαδικασίες που εκτυλίσσονται γύρω από το Ισραήλ. Αυτή η ιδέα ακολουθείται από την πλειοψηφία των θρησκευτικών σιωνιστών, οι οποίοι αποτελούν ένα σημαντικό ποσοστό των Εβραίων τόσο στο Ισραήλ όσο και στη διασπορά. Αλλά κάθε Εβραίος, όπου κι αν βρίσκεται και όποια ιδεολογία κι αν συμμερίζεται, δεν μπορεί παρά να έχει επίγνωση της εσχατολογικής φύσης του σύγχρονου κράτους του Ισραήλ και, κατά συνέπεια, των μακρόπνοων στόχων της κυβέρνησής του.

Ορθόδοξη εσχατολογία

 

Έλληνες: Ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς

Στον ορθόδοξο πληθυσμό της Ελλάδας, μετά την πτώση του Βυζαντίου και την κατάληψη της εξουσίας από τους Οθωμανούς, αναπτύχθηκε μια εσχατολογική θεωρία για τον ερχομό ενός ορθόδοξου βασιλιά απελευθερωτή, του Μαρμαρωμένου Βασιλιά. Η μορφή του ερμηνεύτηκε μερικές φορές ως η επιστροφή του Κωνσταντίνου ΧΙΙ Παλαιολόγου, ο οποίος, σύμφωνα με τον μύθο, δεν πέθανε όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη, αλλά μεταφέρθηκε από έναν άγγελο στη Μαρμάρινη Πύλη και εκεί περιμένει την ώρα του για να ελευθερώσει τους Ορθόδοξους (Έλληνες) από την καταπίεση των ξένων.

Σε ορισμένες εκδοχές του εσχατολογικού θρύλου η αποστολή αυτή ανατίθεται στον "κοκκινομάλλη βασιλιά του βορρά", με τον οποίο κατά τον 18ο αιώνα πολλοί αγιορείτες μοναχοί εννοούσαν τον Ρώσο αυτοκράτορα.

Πρόκειται για απόηχους της κλασικής βυζαντινής διδασκαλίας του κατέχον, του επιστάτη, του φύλακα, ο οποίος προορίζεται να γίνει το κύριο εμπόδιο στο δρόμο του "υιού της απωλείας" (Δεύτερη Επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς τους Θεσσαλονικείς) και του Βασιλιά-Σωτήρα από το βιβλίο του ΨευδοΜεθόδιου των Πατάρων. Η ελληνική πολιτικοθρησκευτική σκέψη διατήρησε αυτή την εσχατολογική συνιστώσα κατά την οθωμανική περίοδο, αν και μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, η ελληνική κρατική υπόσταση άρχισε να οικοδομείται πάνω σε μασονικά φιλελεύθερα-δημοκρατικά καλούπια (παρά τη σύντομη περίοδο διακυβέρνησης από ορισμένες ευρωπαϊκές δυναστείες), ξεφεύγοντας εντελώς από τη βυζαντινή κληρονομιά.

 

Ρωσία: Ο Βασιλιάς της Τρίτης Ρώμης, Σωτήρας των θρησκειών, Κομμουνισμός

Στη Ρωσία, η εσχατολογία πήρε σταθερή μορφή στα τέλη του 15ου αιώνα, η οποία αντανακλάται στη θεωρία της Μόσχας-Τρίτης Ρώμης. Ισχυριζόταν ότι η αποστολή του Κατέχον, του φύλακα, μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης πέρασε στη μοσχοβίτικη Ρωσία, η οποία έγινε ο πυρήνας της μοναδικής ορθόδοξης αυτοκρατορίας - δηλαδή της Ρώμης. Ο Μέγας Δούκας της Μόσχας άλλαξε το καθεστώς και έγινε Τσάρος, Βασιλεύς, Αυτοκράτορας, Κατέχον.

Στο εξής, η αποστολή της Ρωσίας και του ρωσικού λαού ήταν να επιβραδύνουν την έλευση του "υιού της απωλείας", του Αντιχρίστου, και να του αντισταθούν με κάθε δυνατό τρόπο. Αυτό αποτέλεσε τον πυρήνα της ρωσικής εσχατολογίας, επισημοποίησε την ιδιότητα του ρωσικού λαού ως "θεοφόρου".

Ξεχασμένη στην εποχή των δυτικών μεταρρυθμίσεων του Πέτρου και των οπαδών του, η ιδέα της Μόσχας ως Τρίτη Ρώμη αναβίωσε και πάλι τον δέκατο ένατο αιώνα υπό την επιρροή των σλαβόφιλων, και στη συνέχεια έγινε κεντρικό θέμα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της μετανάστευσης.

Μετά το σχίσμα, η εσχατολογία διαδόθηκε ευρέως μεταξύ των Παλαιών Πιστών και των αιρετικών. Οι Παλαιοί Πιστοί πίστευαν γενικά ότι η πτώση της Τρίτης Ρώμης είχε ήδη συντελεστεί ανεπιστρεπτί, ενώ οι αιρετικοί (khlysty ή skopcy, ευνουχιστές), αντίθετα, πίστευαν στην επικείμενη έλευση του "ρωσικού Χριστού".

Η κοσμική εκδοχή της σεχταριστικής "οπτιμιστικής" εσχατολογίας υιοθετήθηκε από τους Μπολσεβίκους, κρύβοντάς την κάτω από τη μαρξιστική εκδοχή του τέλους της ιστορίας του Χέγκελ. Κατά την τελευταία περίοδο της ΕΣΣΔ, η εσχατολογική πίστη στον κομμουνισμό ξεθώριασε και το καθεστώς και η χώρα κατέρρευσαν.

Το ζήτημα της ρωσικής εσχατολογίας έγινε και πάλι επίκαιρο στη Ρωσία μετά την έναρξη της ΕΣΕ, όταν το ζήτημα της αντιπαράθεσης με τον μασονικό-φιλελεύθερο και υλιστικό-αθεϊστικό πολιτισμό της Δύσης έγινε εξαιρετικά οξυμένο. Λογικά, καθώς η Ρωσία εδραιώνεται ως ξεχωριστός πολιτισμός, ο ρόλος της εσχατολογίας και η κεντρική σημασία της λειτουργίας του Κατέχον θα αυξάνονται.

Ισλαμικός κόσμος

 

Σουνιτισμός: ο σουνίτης Μαχντί

Στον σουνιτισμό, το τέλος του κόσμου δεν περιγράφεται λεπτομερώς, και το όραμα του επερχόμενου ηγέτη της ισλαμικής κοινότητας, του Μαχντί, ωχριά μπροστά στην περιγραφή της Τελευταίας Κρίσης που θα διαχειριστεί ο Θεός (Αλλάχ) στο τέλος του κόσμου. Παρ' όλα αυτά, η μορφή αυτή υπάρχει και περιγράφεται με κάποια λεπτομέρεια στις χαντίθ. Πρόκειται για την εμφάνιση ενός στρατιωτικού και πολιτικού ηγέτη του ισλαμικού κόσμου, ο οποίος θα αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη, την τάξη και την ευσέβεια που είχαν περιπέσει σε παρακμή μέχρι το τέλος του κόσμου.
Ο έγκριτος σούφι Ιμπν Αράμπι διευκρινίζει ότι ο Μαχντί θα βοηθηθεί στην διακυβέρνηση από τους "βεζίρηδες", που θα αποτελέσουν τη βάση της εσχατολογικής κυβέρνησης, και σύμφωνα με αυτόν, όλοι οι βεζίρηδες αυτής της "μεταφυσικής κυβέρνησης", ως βοηθοί και προβολές του ενιαίου πόλου (qutb), θα προέρχονται από μη αραβικές ισλαμικές κοινότητες.

Ο Μαχντί θα νικήσει τον Dajjal (τον Ψεύτη) και θα εγκαθιδρύσει την ισλαμική διακυβέρνηση. Μια ιδιότυπη εκδοχή της ισλαμικής εσχατολογίας πρεσβεύουν επίσης οι υποστηρικτές του ISIS.

Διάφορες μορφές του Ισλάμ έχουν διεκδικήσει τον ρόλο του Μαχντί. Πιο πρόσφατα, ο επικεφαλής της τουρκικής PMC SADAT Adnan Tanriverdi ανακήρυξε τον Ερντογάν ως τον Μαχντί.

 

Ιράν: ο 12ος Ιμάμης

Στον σιιτισμό, το ζήτημα του Μαχντί είναι πολύ πιο ανεπτυγμένο και η εσχατολογία διέπει τις ίδιες τις πολιτικοθρησκευτικές διδασκαλίες των σιιτών. Οι σιίτες θεωρούν ότι μόνο οι οπαδοί του Αλί, οι Ιμάμηδες, είναι οι νόμιμοι ηγέτες της ισλαμικής κοινότητας. Πιστεύουν ότι ο τελευταίος 12ος Ιμάμης δεν πέθανε, αλλά αποσύρθηκε σε καθεστώς απομόνωσης. Θα εμφανιστεί ξανά στους ανθρώπους στο τέλος του κόσμου. Αυτό θα είναι η αρχή της ανόδου του σιιτικού κόσμου.

Τότε θα εμφανιστεί ο Χριστός, ο οποίος μαζί με τον Μαχντί θα πολεμήσουν εναντίον του Dajjal και θα τον νικήσουν, εγκαθιδρύοντας μια δίκαιη πνευματική τάξη για ένα σύντομο χρονικό διάστημα - λίγο πριν από το τέλος του κόσμου.

Πιθανώς, ήταν η αρχαία ιρανική διδασκαλία της πάλης μεταξύ του φωτός (Ormuzd) και του σκότους (Ahriman) που ξεκίνησε μέσα από την ιστορία ως κλειδί για το νόημά της και για την τελική νίκη των πολεμιστών του φωτός που έγινε η βάση για το εσχατολογικό μέρος των μονοθεϊστικών διδασκαλιών. Σε κάθε περίπτωση όμως η επιρροή του Ζωροαστρισμού στον Σιιτισμό είναι εμφανής και αυτό είναι που δίνει στην ιρανική εσχατολογία τέτοια οξύτητα και σαφή πολιτική έκφραση.

Αυτή είναι η άποψη της πλειοψηφίας των σιιτών και στο Ιράν είναι η επίσημη ιδεολογία που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό ολόκληρη την πολιτική στρατηγική της χώρας.

Η σιιτική εσχατολογία συνεχίζει από πολλές απόψεις την ιρανική προϊσλαμική παράδοση του Ζωροαστρισμού, ο οποίος είχε μια αναπτυγμένη θεωρία για την αλλαγή των κύκλων και την κορύφωσή τους στη Μεγάλη Αποκατάσταση (frashokart). Η εικόνα του επερχόμενου Βασιλιά-Σωτήρα - Saoshyant, ο οποίος προορίζεται να γεννηθεί μαγικά από μια αγνή Παρθένο και να νικήσει τον στρατό της σκοτεινής αρχής (Ahriman) στην τελευταία μάχη, παίζει σημαντικό ρόλο εκεί.

Νοτιοανατολική Ασία

 

Ινδία: Κάλκι

Στον Ινδουισμό, το τέλος του κόσμου έχει μικρή σημασία, αν και ορισμένα ιερά κείμενα που σχετίζονται με τον κύκλο Καλαχάκρα μιλούν για βασιλιάδες της μυστικιστικής χώρας Σαμπάλα, όπου εξακολουθούν να επικρατούν οι συνθήκες της χρυσής εποχής. Στην έσχατη στιγμή της ιστορίας, ένας από αυτούς τους βασιλιάδες, ο Κάλκι, που πιστεύεται ότι είναι το δέκατο άβαταρ του Βίσνου, θα εμφανιστεί στον ανθρώπινο κόσμο και θα πολεμήσει τον δαίμονα Κάλι-γιούγκα. Η νίκη του Κάλκι θα τερματίσει τη σκοτεινή εποχή και θα σηματοδοτήσει μια νέα αρχή (Satya-yuga).

Η Kali-yuga περιγράφεται ως μια εποχή παρακμής των ηθών, των παραδοσιακών αξιών και των πνευματικών θεμελίων του ινδικού πολιτισμού.  Αν και η ινδική παράδοση είναι μάλλον αποστασιοποιημένη από την ιστορία και τους κύκλους της, πιστεύοντας ότι η πνευματική πραγμάτωση μπορεί να επιτευχθεί υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, τα εσχατολογικά μοτίβα είναι αρκετά παρόντα στον πολιτισμό και την πολιτική.

Στη σύγχρονη Ινδία, ο δημοφιλής συντηρητικός πολιτικός και πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι αναγνωρίζεται από ορισμένους παραδοσιακούς κύκλους ως θεϊκό άβαταρ - είτε του ίδιου του Κάλκι είτε του προάγγελού του.

 

Βουδισμός: ο Βούδας των εποχών που έρχονται

Εσχατολογικά μοτίβα αναπτύσσονται επίσης στη βουδιστική παράδοση. Το τέλος των καιρών θεωρείται σε αυτήν ως ο ερχομός του επερχόμενου Βούδα, του Μαϊτρέγια. Αποστολή του είναι να ανανεώσει την πνευματική ζωή της σάνγκα, της βουδιστικής κοινότητας, και να στρέψει την ανθρωπότητα στο σωτήριο μονοπάτι της αφύπνισης.

Στον Βουδισμό βασίστηκαν ορισμένα πολιτικά συστήματα των χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας - Ιαπωνίας, σε συνδυασμό με την αυτόχθονη λατρεία του Σίντο, στο κέντρο της οποίας στέκεται η μορφή του θεϊκού αυτοκράτορα, ορισμένων κρατών της Ινδοκίνας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η προσφυγή στη μορφή του επερχόμενου Βούδα Μαϊτρέγια έγινε η βάση για πολιτικά κινήματα και λαϊκές εξεγέρσεις.

Μερικές φορές ο εσχατολογικός βουδισμός βρήκε υποστήριξη στην κομμουνιστική ιδεολογία, δίνοντας αφορμή για συγκρητιστικές μορφές - Καμπότζη, Βιετνάμ κ.λπ.

 

Κίνα: η ουράνια εντολή

Η εσχατολογία ουσιαστικά απουσιάζει από τον Κομφουκιανισμό, ο οποίος αποτελεί το κυρίαρχο πολιτικοηθικό ρεύμα της κινεζικής παράδοσης. Ταυτόχρονα όμως αναπτύσσεται με κάποια λεπτομέρεια στη θρησκεία των Κινέζων Ταοϊστών και σε ταοϊστο-βουδιστικά συγκρητιστικά ρεύματα. Σύμφωνα με τις ταοϊστικές ιδέες για τους κύκλους, η ιστορία του κόσμου αντανακλάται στην αλλαγή των δυναστειών που κυβερνούν στην Κίνα. Η αλλαγή αυτή είναι αποτέλεσμα της απώλειας αυτού που οι Ταοϊστές αποκαλούν "Ουράνια Εντολή", την οποία κάθε νόμιμος κυβερνήτης της Κίνας είναι υποχρεωμένος να λάβει και να διατηρήσει. Όταν αυτή η Εντολή εξαντλείται, η Κίνα βρίσκεται σε σύγχυση, εμφύλιους πολέμους και αναταραχές. Η κατάσταση σώζεται μόνο με την απόκτηση μιας νέας Ουράνιας Εντολής και την ενθρόνιση μιας νέας δυναστείας.

Η κινεζική Μέση Αυτοκρατορία γίνεται αντιληπτή από τους ίδιους τους Κινέζους ως εικόνα της κοσμικής ιεραρχίας, ως το ίδιο το Σύμπαν. Στην Αυτοκρατορία, ο πολιτισμός και η φύση συγχωνεύονται σε σημείο που να είναι δυσδιάκριτα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι δυναστικοί κύκλοι είναι κοσμικοί κύκλοι με τους οποίους μετρούνται οι εποχές.

Η κινεζική παράδοση δεν γνωρίζει το απόλυτο τέλος του κόσμου, αλλά πιστεύει ότι οποιαδήποτε απόκλιση της παγκόσμιας τάξης προς οποιαδήποτε κατεύθυνση απαιτεί συμμετρική αποκατάσταση. Αυτή η θεωρία συνέβαλε εμμέσως στην κινεζική επανάσταση και διατηρεί τη σημασία της μέχρι σήμερα.

Στην πραγματικότητα, η μορφή του σημερινού προέδρου της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΚ, Σινγκ Τζινπίνγκ, θεωρείται ως μια νέα εμφάνιση ενός νόμιμου αυτοκράτορα που έχει λάβει ουράνια εντολή.

 

Αφρική

 

Γκάρβεϊ: Μαύρος Τεκτονισμός

Ένας από τους ιδρυτές του κινήματος για την αποκατάσταση της αξιοπρέπειας των αφρικανικών λαών ήταν ο γεννημένος στην Τζαμάικα τέκτονας Μάρκους Γκάρβεϊ, ο οποίος εφάρμοσε τον τεκτονικό προοδευτισμό στους μαύρους και κάλεσε σε εξέγερση κατά των λευκών.

Ο Γκάρβεϊ ανέλαβε μια σειρά δράσεων για να φέρει τους Αμερικανούς μαύρους πίσω στην αφρικανική ήπειρο, συνεχίζοντας μια διαδικασία που ξεκίνησε το 1820 με τη δημιουργία ενός τεχνητού κράτους στη δυτική ακτή της Αφρικής, τη Λιβερία. Η κυβέρνηση της Λιβερίας αντέγραψε τις ΗΠΑ και έτσι και αυτή αποτελούνταν κατά κύριο λόγο από τέκτονες.

Ο Γκάρβεϊ ερμήνευσε τον αγώνα για τα δικαιώματα των μαύρων όχι μόνο ως μέσο για την απόκτηση ισότητας, αλλά προώθησε ενεργά τη θεωρία της εκλογής των Αφρικανών ως ιδιαίτερου λαού, ο οποίος μετά από αιώνες δουλείας κλήθηκε να εδραιώσει την κυριαρχία του - τουλάχιστον στο χώρο της αφρικανικής ηπείρου, αλλά και να διεκδικήσει με αξιώσεις τα δικαιώματα στην εξουσία των ΗΠΑ και σε άλλες αποικιοκρατικές χώρες. Και στο κέντρο αυτού του παγκόσμιου κινήματος στέκονται οι μασονικές στοές, όπου επιτρέπονται μόνο μαύροι.

Οι ακραίοι εκπρόσωποι αυτού του ρεύματος ήταν οι οργανώσεις Black Power, Black Panthers και αργότερα το BLM (Black Lives Matter).

 

Μεγάλη Αιθιοπία

Στην Αφρική, μεταξύ του μελανοδερματικού (μαύρου) πληθυσμού, αναπτύχθηκαν οι δικές τους πρωτότυπες εκδοχές εσχατολογίας. Όλες τους (όπως και στην εσχατολογία του Γκάρβεϊ) θεωρούν τους αφρικανικούς λαούς προικισμένους με μια ιδιαίτερη ιστορική αποστολή (μαύροι = Νέο Ισραήλ) και προβλέπουν την αναγέννηση των ίδιων και της αφρικανικής ηπείρου στο σύνολό της. Το γενικό σχήμα της αφρικανικής εσχατολογίας θεωρεί την εποχή του αποικισμού και της δουλείας ως μια μεγάλη πνευματική δοκιμασία για τη μαύρη φυλή, την οποία θα ακολουθήσει μια περίοδος ανταμοιβής, μια νέα χρυσή εποχή.

Σε μια εκδοχή αυτής της εσχατολογίας, ο πυρήνας της αφρικανικής ταυτότητας είναι η Αιθιοπία. Ο πληθυσμός της (Κουσίτες και Σημίτες με σκούρο δέρμα) θεωρείται ως το πρότυπο του αφρικανικού πολιτισμού - η Αιθιοπία είναι η μόνη αφρικανική πολιτική οντότητα που δεν έχει αποικιστεί, ούτε από ευρωπαϊκές δυνάμεις ούτε από μουσουλμάνους.

Σε αυτή την εκδοχή, όλοι οι αφρικανικοί λαοί θεωρούνται συγγενείς των Αιθιόπων και ο Αιθίοπας μονάρχης - ο Νέγκους - εκλαμβάνεται ως το πρότυπο του ηγεμόνα της μεγάλης αφρικανικής αυτοκρατορίας. Αυτή η γραμμή αποτέλεσε τη βάση του ρασταφαριανισμού, ο οποίος έγινε δημοφιλής μεταξύ των μαύρων της Τζαμάικα και στη συνέχεια εξαπλώθηκε στον μαύρο πληθυσμό της Αφρικής και της Αμερικής.

Αυτή η εκδοχή είναι κυρίαρχη για τα χριστιανικά και εκχριστιανισμένα έθνη. Η χριστιανική εσχατολογία των ίδιων των Αιθιόπων (Μονοφυσιτών) αποκτά πρωτότυπα χαρακτηριστικά που συνδέονται με την ειδική αποστολή της Αιθιοπίας, η οποία θεωρείται η εκλεκτή χώρα και ο εκλεκτός λαός (εξ ου και οι θρύλοι ότι ο πρόγονος των Αιθιόπων ήταν ο βιβλικός Μελχισεδέκ, ο βασιλιάς της ειρήνης). Στον ρασταφαριανισμό, αυτή η αιθιοπική εσχατολογία αποκτά πρόσθετα -ενίοτε αρκετά γκροτέσκα- χαρακτηριστικά.

 

Μαύρο Ισλάμ

Μια άλλη εκδοχή της αφρικανικής εσχατολογίας είναι οι "Μαύροι Μουσουλμάνοι" ("Έθνος του Ισλάμ"), οι οποίοι εμφανίστηκαν στις ΗΠΑ. Το δόγμα αυτό ισχυρίζεται ότι τόσο ο Μωυσής όσο και ο Μωάμεθ ήταν μαύροι και ότι ο Θεός ενσαρκώνεται σε μαύρους πολιτικοθρησκευτικούς ηγέτες από κύκλο σε κύκλο. Ο ιδρυτής αυτού του ρεύματος, ο Wali Fard Muhammad, θεωρούσε τον εαυτό του ως μια τέτοια ενσάρκωση (αυτό συνάδει με τη ρωσική αίρεση khlysty). Μετά το θάνατο του Wali Fard Mohammed οι πιστοί αναμένουν την επιστροφή του με διαστημόπλοιο.
Παράλληλα, διακηρύσσει την ανάγκη να αγωνιστούν οι μαύροι στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε όλο τον κόσμο, όχι μόνο για τα δικαιώματά τους, αλλά και για την αναγνώριση της πνευματικής και φυλετικής ηγεσίας τους στον πολιτισμό.

Υπό τον σύγχρονο ηγέτη του Έθνους του Ισλάμ, Louis Farrakhan, το ρεύμα αυτό έχει αποκτήσει μεγάλη επιρροή στις ΗΠΑ και έχει επηρεάσει σημαντικά την ιδεολογική διαμόρφωση των μαύρων μουσουλμάνων στην Αφρική.

 

Μαύρη Αίγυπτος

Μια άλλη εκδοχή της αφρικανικής πολιτικής εσχατολογίας είναι το ρεύμα KMT (από την αρχαία αιγυπτιακή ονομασία της ίδιας της Αιγύπτου), το οποίο ανέπτυξε τις ιδέες του Αφρικανού φιλοσόφου Σεΐχη Anta Diop. Αυτός και οι οπαδοί του ανέπτυξαν τη θεωρία ότι η αρχαία Αίγυπτος ήταν ένα κράτος μαύρων ανθρώπων, κάτι που είναι εμφανές από το όνομά της "KMT", που στην αιγυπτιακή γλώσσα σημαίνει "Μαύρη Γη" ή "Γη των Μαύρων". Ο Anta Diop πιστεύει ότι όλα τα αφρικανικά θρησκευτικά συστήματα είναι απόηχοι της αιγυπτιακής θρησκείας, η οποία πρέπει να ανακατασκευαστεί στο σύνολό της.

Ο ακόλουθός του, ο Kemi Seba, αναπτύσσει τη θέση του αφρικανικού μονοθεϊσμού, ο οποίος αποτελεί τη βάση ενός θρησκευτικοπολιτικού συστήματος, όπου η εξουσία πρέπει να ανατεθεί σε μια Μεταφυσική Κυβέρνηση που εκφράζει τη θέληση του Θεού (όπως οι βεζίρηδες του Μαχντί στην εκδοχή του Ιμπν Αράμπι). Η ζωή θα πρέπει να βασίζεται στην αρχή των κλειστών μαύρων κοινοτήτων - quilombo.

Με αυτόν τον τρόπο, οι Αφρικανοί θα πρέπει να επιστρέψουν στις παραδόσεις των λαών τους, να αναλάβουν τον πλήρη έλεγχο της αφρικανικής ηπείρου, να επαναφέρουν ένα όσο το δυνατόν πιο σκούρο χρώμα δέρματος (μέσω γάμων με μελανόχρωμο προσανατολισμό) και να επιφέρουν μια πνευματική επανάσταση στον κόσμο.

Η μόνη ιερή παναφρικανική γλώσσα θα πρέπει να είναι η αποκατεστημένη αρχαία αιγυπτιακή (medu netjer), ενώ τα σουαχίλι θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τις πρακτικές ανάγκες. Σύμφωνα με τους υποστηρικτές της θεωρίας KMT, οι μαύροι άνθρωποι είναι οι φορείς της ιερότητας, της Παράδοσης και οι άνθρωποι της Χρυσής Εποχής. Ο λευκός πολιτισμός είναι μια διαστροφή, παθολογία και αντιπολιτισμός όπου η ύλη, το χρήμα, το κεφάλαιο είναι πάνω από το πνεύμα.

Ο κύριος εχθρός των Αφρικανών και των μαύρων σε όλο τον κόσμο είναι οι λευκοί, οι οποίοι θεωρούνται φορείς του εκσυγχρονισμού, της αποικιοκρατίας, του υλισμού και του πνευματικού εκφυλισμού. Η νίκη επί των λευκών είναι η εγγύηση για την εκπλήρωση της παγκόσμιας αποστολής των μαύρων και το επιστέγασμα της διαδικασίας αποαποικιοποίησης.

Λατινική Αμερική

 

Εθνο-εσχατολογία: Indéchinisme

Στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, ορισμένοι ιθαγενείς λαοί της Αμερικής βλέπουν το λογικό τέλος του αποικισμού ως αποκατάσταση των εθνοτικών κοινωνιών (indigenismo). Οι τάσεις αυτές αναπτύσσονται σε διαφορετικό βαθμό ανάλογα με τη χώρα.

Πολλοί θεωρούν την εξέγερση του Tupac Amaru II, απογόνου του τελευταίου ηγεμόνα των Ίνκας, ο οποίος ηγήθηκε μιας ινδιάνικης εξέγερσης κατά της ισπανικής παρουσίας στο Περού το 1780, ως τη συμβολική αρχή της αντίστασης των ιθαγενών στον αποικισμό.

Στη Βολιβία, το 2006, εξελέγη πρόεδρος ο Έβο Μοράλες, ο πρώτος εκπρόσωπος του ινδιάνικου λαού των Αϊμάρα. Όλο και περισσότερες φωνές ακούγονται - ιδίως στο Περού και τη Βολιβία - υπέρ της ανακήρυξης της αρχαίας ινδιάνικης λατρείας της θεάς της γης Pachamama ως επίσημη θρησκεία.

Κατά κανόνα, η εθνοτική εσχατολογία των Ινδιάνων της Λατινικής Αμερικής συνδυάζεται με αριστερά σοσιαλιστικά ή αναρχικά ρεύματα για τη δημιουργία συγκρητιστικών διδασκαλιών.

 

Βραζιλιάνικος σεμπαστιανισμός

Μια ιδιαίτερη εκδοχή της εσχατολογίας, που συνδέεται με τις πορτογαλικές ιδέες για την Πέμπτη Αυτοκρατορία, αναπτύχθηκε στη Βραζιλία. Αφού η πρωτεύουσα της Πορτογαλικής Αυτοκρατορίας μεταφέρθηκε στη Βραζιλία εξαιτίας ενός δημοκρατικού πραξικοπήματος στην Πορτογαλία, προέκυψε το δόγμα ότι η μεταφορά αυτή της πρωτεύουσας δεν ήταν τυχαία και ότι η ίδια η Βραζιλία είχε μια ιδιαίτερη πολιτικοθρησκευτική αποστολή. Αν η ευρωπαϊκή Πορτογαλία ξέχασε το δόγμα του βασιλιά Σεμπαστιάν και ακολούθησε τον δρόμο της ευρωπαϊκής αστικής δημοκρατίας, τότε η Βραζιλία πρέπει να αναλάβει τώρα αυτή την αποστολή και να γίνει το έδαφος όπου, στις κρίσιμες συνθήκες του ιστορικού κύκλου, θα βρεθεί ο αγνοούμενος αλλά όχι νεκρός βασιλιάς Σεμπαστιάν.

Κάτω από τη σημαία ενός τέτοιου δόγματος οι συντηρητικές καθολικές-εσχατολογικές και αυτοκρατορικές εξεγέρσεις κατά της μασονικής φιλελεύθερης κυβέρνησης - Canudos, Contestado, κ.λπ. - έλαβαν χώρα στη Βραζιλία.

 

Εσχατολογικός χάρτης των πολιτισμών

Έτσι, σε έναν πολυπολικό κόσμο, διαφορετικές εσχατολογίες συγκρούονται ή συμμαχούν μεταξύ τους.

Στη Δύση, το κοσμικό μοντέλο (προοδευτισμός και φιλελευθερισμός) επικρατεί σαφώς, με μια σημαντική προσθήκη με τη μορφή του ακραίου προτεσταντικού ντισπενσεσιοναλισμού. Αυτό είναι το "τέλος της ιστορίας", σύμφωνα με τον Fukuyama. Αν λάβουμε υπόψη τη φιλελεύθερη ελίτ των ευρωπαϊκών χωρών που βρίσκονται υπό πλήρη αμερικανικό έλεγχο, μπορούμε να μιλήσουμε για μια ιδιαίτερη εσχατολογία που ενώνει σχεδόν όλες τις χώρες του ΝΑΤΟ. Θα πρέπει επίσης να προσθέσουμε τη θεωρία του ριζοσπαστικού ατομικισμού, κοινή στους φιλελεύθερους, η οποία απαιτεί την απελευθέρωση του ανθρώπου από όλες τις μορφές συλλογικής ταυτότητας - μέχρι και την ελευθερία από το φύλο (πολιτική φύλου), ακόμη και από το να ανήκει στο ανθρώπινο είδος (τρανσουμανισμός, τεχνητή νοημοσύνη). Έτσι, τα νέα στοιχεία της μασονικής προοδευτικής εσχατολογίας, μαζί με την "ανοιχτή κοινωνία", είναι οι επιταγές της αλλαγής φύλου, η υποστήριξη των αρχών των ΛΟΑΤΚΙ, ο μετα-ανθρωπισμός και η βαθιά οικολογία (η οποία απορρίπτει την κεντρική θέση του ανθρώπου στον κόσμο, στην οποία επέμεναν όλες οι παραδοσιακές θρησκείες και τα φιλοσοφικά συστήματα).

Αν και ο Σιωνισμός δεν αποτελεί άμεση προέκταση αυτής της εκδοχής της εσχατολογίας, σε ορισμένες από τις μορφές του -κυρίως μέσω της συμμαχίας του με τους Αμερικανούς νεοσυντηρητικούς- εντάσσεται εν μέρει σε αυτή τη στρατηγική, και δεδομένης της επιρροής των Εβραίων στις κυρίαρχες ελίτ της Δύσης, οι αναλογίες αυτές μπορεί ακόμη και να αντιστραφούν.

Στην πορεία αυτού του τέλους της ιστορίας, η Ρωσία και η κατηχητική της λειτουργία, που συνδυάζει την εσχατολογία της Τρίτης Ρώμης και τον κομμουνιστικό ορίζοντα ως κληρονομιά της ΕΣΣΔ, στέκεται εμπόδιο με τον πλέον κραυγαλέο τρόπο.

Στην Κίνα, ο δυτικός μαρξισμός, ήδη ουσιαστικά αναμορφωμένος στον μαοϊσμό, εμφανίζεται όλο και πιο ανοιχτά στην κομφουκιανή κουλτούρα, και ο επικεφαλής του ΚΚΚ ως παραδοσιακός αυτοκράτορας λαμβάνει μια ουράνια εντολή να κυβερνήσει "όλα όσα είναι κάτω από τον ουρανό" (tianxia - 天下).

Τα εσχατολογικά αισθήματα αυξάνονται συνεχώς στον ισλαμικό κόσμο - τόσο στη σουνιτική ζώνη όσο και κυρίως στον σιιτισμό (κυρίως στο Ιράν), και είναι ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός - ο ίδιος που τώρα πολεμάει τη Ρωσία - που σχεδόν ομόφωνα παρουσιάζεται ως ο Dajjal για όλους τους μουσουλμάνους.

Στην Ινδία αναπτύσσονται σταδιακά τα εμπνευσμένα από την Hindutva αισθήματα (το δόγμα της ανεξάρτητης ταυτότητας των Ινδουιστών ως ειδικού και ανώτερου πολιτισμού), που διακηρύσσουν την επιστροφή στις ρίζες της ινδουιστικής παράδοσης και στις αξίες της (οι οποίες δεν συμπίπτουν καθόλου με αυτές της Δύσης), και από εδώ σκιαγραφούνται τα περιγράμματα μιας ειδικής εσχατολογίας που συνδέεται με το φαινόμενο Kalki και την υπέρβαση της Kali-yuga.

Ο παναφρικανισμός εξελίσσεται προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των ριζοσπαστικών δογμάτων για την επιστροφή των Αφρικανών στην ταυτότητά τους και ενός νέου γύρου αντιαποικιακού αγώνα κατά του "λευκού κόσμου" (που εκλαμβάνεται κυρίως ως αποικιοκρατικές χώρες που ανήκουν στον δυτικό πολιτισμό). Αυτό περιγράφει ένα νέο φορέα της μαύρης εσχατολογίας.

Στη Λατινική Αμερική, η επιθυμία ενίσχυσης της γεωπολιτικής κυριαρχίας της υποστηρίζεται τόσο από την αριστερή (σοσιαλιστική) εσχατολογία όσο και από την υπεράσπιση της καθολικής ταυτότητας, κάτι που είναι ιδιαίτερα εμφανές στη Βραζιλία, όπου τόσο η αριστερά όσο και η δεξιά απομακρύνονται όλο και περισσότερο από την παγκοσμιοποίηση και την πολιτική των ΗΠΑ (εξ ου και η πρόωρη συμμετοχή της Βραζιλίας στο μπλοκ των BRICS). Οι εθνο-εσχατολογίες του indigenismo, αν και σχετικά αδύναμες, προσθέτουν γενικά μια σημαντική διάσταση στο όλο εσχατολογικό εγχείρημα.

Ταυτόχρονα, η γαλλική αριστοκρατική εσχατολογία (και η κοσμική προβολή της στον γκωλισμό), η γερμανική εκδοχή του τέλους της ιστορίας στο πρόσωπο της γερμανικής αυτοκρατορίας, καθώς και η βουδιστική και σιντοϊστική γραμμή της ειδικής αποστολής της Ιαπωνίας και των Ιαπώνων αυτοκρατόρων  (προς το παρόν, τουλάχιστον) δεν παίζουν κανένα σημαντικό ρόλο, καθώς επισκιάζονται πλήρως από την κυρίαρχη προοδευτική παγκοσμιοποιητική ελίτ και τις στρατηγικές των Αγγλοσαξόνων.

Έτσι έχουμε έναν παγκόσμιο χάρτη εσχατολογίας, που αντιστοιχεί στα περιγράμματα ενός πολυπολικού κόσμου.

Από αυτόν μπορούμε τώρα να βγάλουμε όποια συμπεράσματα θέλουμε