Τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων ανέδειξαν τους άξονες των νέων γεωπολιτικών συμμαχιών και ανακατασκεύασαν πλήρως τον γεωπολιτικό χάρτη του κόσμου. Έτσι, ο χώρος της Ευρώπης, που βρίσκεται μεταξύ του πόλου της Ευρασίας και εκείνου των ΗΠΑ ("του πολιτισμού της θάλασσας") και αποτελεί μέρος μιας μεγάλης περιοχής, η οποία στη γεωπολιτική ονομάζεται "Rimland" ("γη του τόξου" στμ Αναχωματικός Δακτύλιος) έχασε οριστικά την κυριαρχία της (και μάλιστα πριν, σε μεγάλο βαθμό εικονική, μάλλον δυνητική παρά πραγματική) και τον προσανατολισμό της προς την ηπειρωτικότητα. Όλη η Ευρώπη σήμερα είναι ατλαντιστική.

Ο γεωπολιτικός Nicholas Spykman σημείωνε το 1942 ότι η εγκαθίδρυση του ελέγχου αυτού ακριβώς του τόξου της "Rimland" (που περιλαμβάνει την Ευρώπη, την Τουρκία, το Ιράν, τις χώρες της Νότιας Ασίας μέχρι την Κίνα και την Ινδονησία) είναι το κλειδί για τη νίκη των ΗΠΑ στη μάχη για την παγκόσμια κυριαρχία. Αναλύοντας τις αντιδράσεις στη σύγκρουση, διαπιστώνεται ότι ένα σημαντικό τμήμα της Rimland έχει πλέον μετατοπιστεί σε μια πιο σταθερή (ατλαντική) θέση, αλλά αυτό θα οδηγήσει στην παγκόσμια κυριαρχία των ΗΠΑ ή σε μια αναδιάταξη του γεωπολιτικού χάρτη του κόσμου;

Με φόντο τις βαρύτατες κατηγορίες των ΗΠΑ για ρωσική επιθετικότητα, που ασκήθηκαν πολύ πριν από την έναρξη της ρωσικής ειδικής επιχείρησης, η ΕΕ προφανώς ριζοσπαστικοποιήθηκε, οι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών χωρών άρχισαν να κατηγορούν τη Ρωσία για ιμπεριαλισμό και να επιβάλλουν κυρώσεις στα πάντα, από την οικονομική συνεργασία, τα αεροπορικά ταξίδια και τις αθλητικές εκδηλώσεις, μέχρι την απαγόρευση της συμμετοχής γατών σε διεθνείς εκδηλώσεις.

Στο μπλοκ της "καταδίκης" και της υποστήριξης των κυρώσεων προσχώρησαν και οι χώρες που διαμορφώθηκαν για να συνεργαστούν με τις Ηνωμένες Πολιτείες τόσο στην αφρικανική ήπειρο (Γκάνα, Λιβερία) όσο και στη Μέση Ανατολή (Ισραήλ, Κουβέιτ, Λίβανος, Λιβύη) και στην Ασία (αυτονομιστές της Ταϊβάν, Ιαπωνία, Νότια Κορέα). Σε γενικές γραμμές, οι χώρες αυτές, σύμφωνα με τα γεωπολιτικά μοντέλα, αποτελούν ακριβώς τις συνιστώσες της παράκτιας λωρίδας που περιβάλλει τη Ρωσία ("Heartland") από τα δυτικά, τα νότια και τα νοτιοανατολικά.

Και ήταν αυτές οι χώρες που αποτελούσαν προτεραιότητα για τις Ηνωμένες Πολιτείες ως προπύργια για την οικοδόμηση ενός δικτύου στρατιωτικών βάσεων στα εδάφη τους.

Ωστόσο, οι κυρώσεις προστίθενται σχεδόν αποκλειστικά στις χώρες του ΝΑΤΟ και στις γειτονικές χώρες της ΕΕ, καθώς και στις χώρες που ούτως ή άλλως ήταν σύμμαχοι των ΗΠΑ, κυρίως στην Ανατολική Ασία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν τη μεγαλύτερη επιτυχία στην Ευρώπη, όπου τέθηκε το ζήτημα της αποδοχής της πρώην ουδέτερης Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Ταυτόχρονα, ορισμένες χώρες εξέφρασαν την υποστήριξή τους στις ενέργειες του Ρώσου προέδρου ή έδειξαν την κατανόησή τους για τη γεωπολιτική κατάσταση, χαρακτηρίζοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες ως τον κύριο ένοχο για τον πόλεμο. Αυτοί οι χώροι, αν χαρακτηρίσουμε την κατάσταση από γεωπολιτική άποψη, επέλεξαν να συνεργαστούν με την ηπειρωτικότητα.

Η διεξαγωγή της ειδικής επιχείρησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας και η ανάλυση των αντιδράσεων σε αυτήν έδειξαν:

• — τον αναπροσανατολισμό της ΕΕ προς τις ΗΠΑ, ακολουθώντας την παγκοσμιοποιητική ατζέντα,
• — την ενεργοποίηση της παγκοσμιοποιητικής επιρροής στην περιοχή Rimland,
• — την παρουσία συμμάχων στη Λατινική Αμερική (Βενεζουέλα, Νικαράγουα, Κούβα), γεγονός που σημαίνει τη δημιουργία ενός αποκεντρωμένου κέντρου της "Heartland",
• — στενή υποστήριξη από χώρες της Μέσης Ανατολής (Συρία, Ιράν),
• — υποστήριξη της Ρωσίας στην Ινδοκίνα (Μιανμάρ),

Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί, υποστήριξε η Ρωσική Ομοσπονδία, ότι ακριβώς αυτές είναι οι περιοχές στις οποίες οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν εδώ και καιρό να εδραιώσουν την ηγεμονία της αμερικανικής παγκόσμιας τάξης αποσταθεροποιώντας την εσωτερική πολιτική ζωή της (απόπειρες "Μαϊντάν" στην Κούβα το φθινόπωρο του 2021, υποστήριξη της αντιπολίτευσης στη Βενεζουέλα, Συρία, οικονομικός αποκλεισμός του Ιράν, κυρώσεις και υποστήριξη της αντιπολίτευσης στη στρατιωτική κυβέρνηση της Μιανμάρ το 2021). Οι προσπάθειες να αποσυρθούν οι σύμμαχοι της Ρωσικής Ομοσπονδίας από το παιχνίδι απέτυχαν.

Η ουδετερότητα μιας σειράς χωρών συνιστά έναν νέο άξονα γεωπολιτικά "αδέσμευτων" χωρών, ο οποίος μπορεί να περιγραφεί ως η ανάδυση μιας νέας Rimland, ενός ουδέτερου χώρου στον "Μεγάλο Ηπειρωτικό Πόλεμο".

Η ουδετερότητα πολλών χωρών μπορεί να χαρακτηριστεί "φιλική" προς τη Ρωσία. Ως εκ τούτου, η Αργεντινή, η Γουατεμάλα, η Χιλή και η Κολομβία ζήτησαν από τη Μόσχα να σταματήσει τη στρατιωτική επιχείρηση, αλλά αρνήθηκαν να επιβάλουν κυρώσεις παρά το αίτημα της Δύσης. Καμία χώρα της Λατινικής Αμερικής (ούτε καν εκείνες που καταδίκασαν την επιχείρηση) δεν έχει επιβάλει εμπορικές κυρώσεις στη Ρωσία. Το Πακιστάν και η Ινδία, παρά τις πιέσεις των ΗΠΑ, έχουν επίσης απορρίψει κάθε αντιρωσικό μέτρο.

Η κατάσταση είναι παρόμοια στον Περσικό Κόλπο, όπου τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία δεν προσχωρούν στην πίεση των δυτικών κυρώσεων.

Η Τουρκία αρνείται να επιβάλει κυρώσεις. Στο νότιο τμήμα της Χερσονήσου του Αίμου - καθώς και στην "πίσω αυλή" της Λατινικής Αμερικής - οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επιτύχει μια κραυγαλέα αποτυχία στα σχέδιά τους να απομονώσουν τη Ρωσία. Τόσο οι ισχυρότεροι σύμμαχοι και εταίροι της Αμερικής όσο και οι αντίπαλοι των Ηνωμένων Πολιτειών δεν βιάζονται να συμμετάσχουν στα αντιρωσικά μέτρα.

Στον μετασοβιετικό χώρο, ακόμη και οι φιλοδυτικές αρχές της Μολδαβίας και της Γεωργίας, σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών, δεν έχουν αρχίσει να επιβάλλουν κυρώσεις στη Ρωσία.

Είναι αυτή η διαμόρφωση και η εικόνα που προέκυψε μετά την έναρξη της ρωσικής ειδικής επιχείρησης στην Ουκρανία που καταδεικνύει το σημερινό γεωπολιτικό σκηνικό, το οποίο διαφέρει πολύ από εκείνο του Ψυχρού Πολέμου με τη διπολική αντιπαράθεση. Δεν είμαστε πλέον σύμμαχοι ή έστω εταίροι της Ευρώπης εντός της ΕΕ (με την πιθανή εξαίρεση της Ουγγαρίας). Ταυτόχρονα, έχουμε λάβει υποστήριξη ή έκφραση ουδετερότητας τόσο από τις μεγάλες δυνάμεις που επικεντρώνονται στην πολυπολικότητα όσο και από μια σειρά μικρών δυνάμεων, ακόμη και φιλοαμερικανικών, οι οποίες δεν έχουν την πολυτέλεια να εισέλθουν σε μια πραγματική γεωπολιτική αντιπαράθεση με τη Ρωσία.

Από την άποψη αυτή, μπορούν να εξαχθούν ορισμένα συμπεράσματα:

• — ο κύριος στόχος της Ρωσικής Ομοσπονδίας στο εγγύς μέλλον θα είναι να οικοδομήσει οικονομική και πολιτική συνεργασία με χώρες "ουδέτερου καθεστώτος", η Κίνα και το Πακιστάν είναι ιδιαίτερα σημαντικές και ταυτόχρονα να ενισχύσει τη συνεργασία με την Ινδία (η οποία υφίσταται την επιρροή των Ηνωμένων Πολιτειών και βρίσκεται στη διαδικασία δημιουργίας της συμμαχίας QUAD, του ειρηνικού αναλόγου του ΝΑΤΟ). Η οικονομική και πολιτική αλληλεπίδραση με τις χώρες της Εγγύς και Μέσης Ανατολής είναι σημαντική: τόσο με το Ιράν όσο και με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία.
• — Οι αμερικανικές κυρώσεις και η πολιτική πίεση σε χώρες που έχουν εκφράσει την υποστήριξή τους προς τη Ρωσία θα αυξηθούν (έχουν γίνει προσπάθειες αποσταθεροποίησης της Βενεζουέλας, της Νικαράγουα, της Κούβας, της Μιανμάρ).
• — Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα κάνουν τα πάντα για να περάσουν τις κυρώσεις εκεί όπου έχουν τη μεγαλύτερη επιρροή στις ελίτ: στη Γεωργία, στη Μολδαβία. Θα δωροδοκήσουν αφρικανικές χώρες και μικρές χώρες της Λατινικής Αμερικής προκειμένου να δημιουργήσουν μια επίδειξη δήθεν ευρύτερης δυνατής καταδίκης της Ρωσίας. Στην Ευρώπη, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα κάνουν τα πάντα για να εμποδίσουν τον Βίκτορ Όρμπαν να κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές του Απριλίου.
• — οι χώρες με "ουδέτερο" καθεστώς θα γίνουν ουσιαστικά το πεδίο μάχης δύο παγκόσμιων τάξεων: της αμερικανικής παγκοσμιοποιητικής και της ρωσικής πολυπολικής.
• — Οι Ηνωμένες Πολιτείες και τα ατλαντικά δίκτυα θα κάνουν τα πάντα για να διατηρήσουν την ενότητα του ΝΑΤΟ ως το κύριο προπύργιό τους, από όπου γίνεται η γεωπολιτική επίθεση κατά της Ρωσίας, θα εξαπολυθεί καταστολή κατά των αντιπάλων της παγκοσμιοποίησης και του αμερικανικού προσανατολισμού, θα υποβληθούν σε ακυρωτική κουλτούρα (cancel culture) (πιθανώς για φιλορωσικές θέσεις).

Μετάφραση: Οικονόμου Δημήτριος

Από εδώ: https://www.geopolitika.ru/en/article/russian-operation-ukraine-friends-...