'युरोपको एक सिद्धान्त’: नयाँ दक्षिणपन्थीहरूको महादेशीय पहिचानको दृष्टिकोणमा अन्तर्दृष्टिहरू

अगस्ट २०२२ मा, मस्कोमा भएको कार बम विस्फोटले २९ वर्षीया दारिया दुगिनाको ज्यान लियो। जो राजनीतिक दर्शनमा उदाउँदो आवाज थिइन्। उनको  असामयिक निधन भएता पनि, मृत्युपछि प्रकाशित पुस्तक  अ थ्योरी अफ युरोप (युरोपको एक सिद्धान्त)ले उनको बौद्धिक योगदानलाई जीवन्त राखेको छ। यो पुस्तकले फ्रेन्च नुभेल ड्रइट (नयाँ दायाँ) आन्दोलनको दुर्लभ झलक प्रस्तुत गर्छ। मुख्यधाराको समाचारले प्रायः यस विचारधारालाई सरल लेबलमा सीमित गर्ने प्रयास गरिरहेको भए पनि, दुगिनाको यसका प्रमुख चिन्तकहरूप्रति रहेको गहिरो ज्ञानले युरोपेली पहिचान र सभ्यताबारे हाम्रो आधारभूत मान्यतालाई चुनौती दिने एउटा रोचक दार्शनिक प्रवाह प्रकट गर्छ।

दारिया दुगिनाको मरणोपरान्त प्रकाशित कृति अ थ्योरी अफ युरोप  फ्रेन्च नोभेल द्रोइटे (नयाँ दायाँ) आन्दोलन र यसको युरोपेली सभ्यताका लागि प्रस्तुत दृष्टिकोणबारे एक आकर्षक अध्ययन गर्दछ। निबन्ध, व्याख्यान, र अन्तर्वार्ताहरूको श्रृंखलामार्फत, दुगिनाले यस प्रभावशाली तर प्रायः गलत बुझिने बौद्धिक आन्दोलनबारे महत्त्वपूर्ण अन्तर्दृष्टि प्रदान गर्दछ। साथै यसमा उनले  राजनीतिक दार्शनिक र विश्लेषकको रूपमा आफ्नो उत्कृष्ट क्षमताहरू प्रदर्शन गरेकी छन्।

यो पुस्तक विशेष किसिमले महत्वपूर्ण छ। किनभने यसले नोभेल द्रोइटेबारे प्रत्यक्ष अनुभव भएको व्यक्तिबाट लिखित अंग्रेजी भाषामा गहिरो अध्ययन प्रस्तुत गर्ने थोरै कृतिहरूमध्ये एक हो। विश्लेषक र सहभागी दुवैको रूपमा दुगिनाको अद्वितीय स्थितिलाई उनले यस आन्दोलनका विचार, आकांक्षा, र आन्तरिक गतिलाई गहिरो हिसाबले प्रस्तुत गर्न सक्षम बनाएको छ।

यो कृतिमा प्रमुख विषयवस्तु नयाँ दक्षिणपन्थी विचारधाराले साँचो युरोपको दृष्टिकोण र हालको ईयू-केंद्रित मोडेलबीचको भिन्नतालाई स्पष्ट गर्ने प्रयास हो। दुगिनाले यसलाई यसरी व्याख्या गर्छिन्:

नयाँ दक्षिणपन्थी विचारधाराले 'व्यक्तिहरूको युरोप' भन्ने सार्वभौम अवधारणाको विपरीत 'जनताहरूको युरोप' को सिद्धान्तलाई समर्थन गर्छ। यो जनताहरूको युरोप, जसलाई थिरियार्टले प्रशंसा गरेका थिए। यो दुई पाटोमा विभाजित छ। एकातिर, यो एकजुट युरोप हो (पश्चिम र समुद्री सभ्यताको विपक्षमा रहेको एक महादेशीय पहिचान), भने अर्कोतिर, यो सांस्कृतिक र क्षेत्रीय विविधताले भरिपूर्ण युरोप हो।

यो "सयौं झन्डाहरूको युरोप" भन्ने दृष्टिकोणले एकीकृत महादेशीय संरचनाभित्र सांस्कृतिक विविधतालाई जोड दिन्छ। जसलाई नयाँ दक्षिणपन्थले विश्वव्यापीकरण र उदारवादका एकरूपता सिर्जना गर्ने शक्तिहरूसँग विपरित ठान्दछ।

यस पुस्तकको एउटा मुख्य विशेषता नयाँ दक्षिणपन्थले परम्परागत राजनीतिक श्रेणीहरूलाई कसरी उछिन्दै अगाडि बढ्छ भन्ने व्याख्या हो। दुगिनाले यस आन्दोलनले पुँजीवाद र साम्यवाद दुवैको आलोचना कसरी संयोजन गर्छ र राजनीतिक स्पेक्ट्रमभरिका विचारकहरूको विचारलाई कसरी समेट्छ भन्ने कुरा स्पष्ट रूपमा व्यक्त गरेकीछन्।

नयाँ दक्षिणपन्थले भन्छ कि यो मिथक, यो समानतावादको विचारधाराबाट छुटकारा पाउन आवश्यक छ, किनभने यो समानतावादले अझ ठूलो असमानता र असन्तुलन निम्त्याउँछ। नयाँ दक्षिणपन्थले उदारवाद र मार्क्सवाद दुवैलाई अस्वीकार गर्दछ। उनीहरूको दृष्टिकोणमा उदारवाद र मार्क्सवाद एउटै आर्थिक मूल्य प्रणालीका विपरीत ध्रुवहरू हुन्।

यो पुस्तकले यस आन्दोलनको बौद्धिक आधारको सन्दर्भमा महत्त्वपूर्ण जानकारी प्रदान गर्दछ। यसले वाइमार युगको कन्जरभेटिभ क्रान्तिबाट परम्परागत दर्शनसम्म र आधुनिक पारिस्थितिक सोचसम्मको प्रभावहरूको अन्वेषण गरेको छ। विशेष चासोको विषय भनेको नयाँ दक्षिणपन्थले कसरी एन्टोनियो ग्राम्सीका सांस्कृतिक प्रभुत्व र प्रतिप्रभुत्वका अवधारणाहरूलाई समावेश गर्‍यो र "दक्षिणपन्थबाट ग्राम्सीवाद" को विकास गर्‍यो भन्नेबारे छलफल हो।

दुगीनाले यसरी व्याख्या गर्छिन्:

GRECE र एलेन दे बेनोइसका लागि युरोप र विश्वभर वामपन्थी उदारवादी वर्चस्वको विकल्प सिर्जना गर्नु अत्यन्त महत्त्वपूर्ण छ... विचारहरूको स्तरमा वर्चस्वको विरुद्ध ज्ञानको युद्ध नजितेसम्म कुनै पनि राजनीतिक संघर्ष जानाजान असफल हुनेछ।

पुस्तकले आन्दोलनको पारिस्थितिक दृष्टिकोणमा पनि झल्को दिन्छ, जुन परम्परागत वातावरणवादभन्दा पर गएर ‘गहिरो पारिस्थितिकी’ को प्रस्ताव राख्छ। दुगीनाले यसबारे यसरी उल्लेख गर्छिन्:

सुदृढ पारिस्थितिकीले हामीलाई आधुनिक मानवकेन्द्रित दृष्टिकोणभन्दा पर जान र मानवजाति र ब्रह्माण्डको आपसी सहअस्तित्वको चेतना विकास गर्न आह्वान गर्दछ। यो ‘आन्तरिक उदात्तता’ ले प्रकृतिलाई एक साझेदारको रूपमा देखाउँछ। शत्रु वा वस्तुको रूपमा होइन।

यस कृतिको सबैभन्दा मूल्यवान पक्ष मध्ये एक समसामयिक फ्रान्सेली र युरोपेली राजनीतिलाई नयाँ दायाँपन्थी विचारहरूको दृष्टिकोणबाट विश्लेषण गर्नु हो। दुगिनाले इमानुएल माक्रोंको राष्ट्रपतिकाल र पहेँलो भेस्ट आन्दोलनको चर्चा गर्दा नयाँ दक्षिणपन्थी अवधारणाहरू समसामयिक घटनाहरूलाई कसरी बुझ्न र लागू गर्न सकिन्छ भन्ने कुरा प्रदर्शन गरेकिछन्।

यस कृतिको मुख्य बलियो पक्ष जटिल विचारहरूको स्पष्ट व्याख्या र अमूर्त दार्शनिक अवधारणाहरूलाई ठोस राजनीतिक र सांस्कृतिक विषयहरूसँग कसरी जोड्न सकिन्छ भन्ने क्षमता हो। दुगिनाको लेखन शैलीले विद्वतापूर्ण कठोरता र पहुँचयोग्यताको संयोजन गर्दछ। जसले नयाँ दक्षिणपन्थी विचारहरूलाई पहिलो पटक सामना गरिरहेका पाठकहरूका लागि समेत बुझ्न सजिलो बनाउँछ।

यो पुस्तकले सिद्धान्तात्मक विश्लेषणहरू र आन्दोलनका प्रमुख व्यक्तिहरूसँग दुगीनाको प्रत्यक्ष अन्तर्क्रियाबाट लिइएका व्यवहारिक अवलोकनहरू समावेश गरेकाले थप लाभप्रद छ। सिद्धान्त र प्रत्यक्ष अनुभवको यो संयोजनले पाठकहरूलाई नयाँ दक्षिणपन्थी विचारहरू व्यवहारमा कसरी प्रकट हुन्छन् भन्ने विषयमा थप अर्थपूर्ण बुझाइ दिन्छ।

"अ थ्योरी अफ युरोप" अन्ततः युरोपेली पहिचान र सभ्यताबारे चुनौतीपूर्ण तर विचारोत्तेजक दृष्टिकोण प्रस्तुत गर्छ। यसको आधारसँग सहमत हुनु वा नहुनु फरक कुरा हो, यो पुस्तकले युरोपको भविष्यको बारेमा चलिरहेका बहसहरूलाई आकार दिने प्रभावशाली बौद्धिक आन्दोलनमा मूल्यवान् दृष्टिकोण प्रदान गर्छ। यो पुस्तक समकालीन राजनीतिक दर्शन र युरोपेली बौद्धिक इतिहासको बुझाईका लागि महत्त्वपूर्ण योगदान हो।

यो काम विशेषगरी २०२२ मा दुगिनाको दु:खद् निधनसँग सम्बन्धित छ। उनले यी विचारहरूसँगको आफ्नो गहिरो संलग्नता र विवेकपूर्ण विश्लेषणले उनको विद्वान क्षमता र बौद्धिक उत्साहलाई प्रमाणित गर्दछ। पाठकहरूले नयाँ दायाँको सबै धारणा साझा नगरेपनि, यो पुस्तक युरोपको अतीत, वर्तमान र सम्भावित भविष्यको बारेमा तिनीहरूको दृष्टिकोण बुझ्नका लागि एक आवश्यक महत्त्वपूर्ण स्रोत प्रदान गर्दछ।

"अ थ्योरी अफ युरोप" युरोपेली राजनीतिक चिन्तन, समकालीन फ्रेन्च राजनीति, वा युरोपीय पहिचानका वैकल्पिक दृष्टिकोणमा चासो राख्ने सबैका लागि थुप्रै अन्तर्दृष्टि र विश्लेषणहरू प्रदान गर्दछ। यो नयाँ दायाँको चिन्तनमा परिचयको रूपमा कार्य गर्दछ। यो पुस्तक युरोपीय सभ्यता र पहिचानका बारेमा जारी बहसहरूमा एक गम्भीर बौद्धिक योगदानको रूपमा प्रस्तुत हुन्छ।

"अ थ्योरी अफ युरोप" किन्न चहानुहुन्छ भने here